“Establishing classroom norms or behaviors is crucial to positive social interaction. Norms are a good way to go rather than rules. Rules sound more punitive and rigid whereas norms indicate what is normal behavior that we all expect. Students can also create their own norms.” (Gayle H. Gregory, Teacher as Activator of Learning)
Goed leren samenwerken is niet altijd evident. Maar wanneer je als leraar hierin investeert, krijg je zowel leerwinst wat betreft de lesdoelen die je vooropstelt als wat betreft de lesdoelen die te maken hebben met de sleutelcompetenties rond samenleven en burgerschap.
Dat laatste is belangrijk, want het wordt bv. onvoldoende gezien in het rapport van de Commissie Beter Onderwijs. Daar worden zaken als leren samenwerken toch vooral besproken onder de noemer ‘klasmanagement’ en wordt dat dan weer vooral belangrijk gevonden omwille van het effect op het leren van kinderen op andere gebieden dan het sociale leren.
Dat is volgens mij onvoldoende. Een school is een maatschappelijke instelling die zowel voor individuele leerlingen een belangrijke taak heeft (wat sommigen vatten onder de leuze: “School moet school kunnen zijn, los van maatschappelijke vragen”) als voor de samenleving. Een school is bv. een plaats waar culturele tradities, gaande van levensbeschouwelijke verhalen tot wetenschappelijke kennis, worden doorgegeven én vernieuwd.
En dat houdt ook in dat een school een plaats is waar kinderen en jongeren leren hoe ze met elkaar goed kunnen communiceren, ook als ze het ergens niet over eens zijn of als ze merken dat ze wel heel verschillend zijn van elkaar. Leren samen leven door te leren samen werken, in het kort. Ik schreef eerder al blogposts over de noodzaak van ‘practical cooperation‘ in het klaslokaal en de school, o.a. om polarisering te vermijden. Het lijkt me belangrijk om daar evidence based, bv. op basis van het coöperatief leren van Spencer Kagan of het werk van CASEL, aan te werken.
Onderwijs is in vele opzichten een spiegel van de samenleving. Sommigen spreken ook over de school als een oefenplaats voor de samenleving. Misschien kunnen we, door kinderen goed te leren samen werken en dus samen te leven, van de school ook de toekomst van de samenleving maken.